Irradiacja
Patrząc na zestawienie par obrazków,
wydaje się, że pola jaśniejsze mają większą powierzchnie.
W rzeczywistości są one takie same.
Złudzenie to nazywa się irradiacją.
Polega ono na mylnej ocenie wielkości powierzchni.
Przyczyną irradiacji jest to, że podrażnienie fizjologiczne na siatkówce
zajmuje większą powierzchnię, niż geometryczna granica obrazu optycznego.
Złudzenie porównać można z sytuacją, kiedy naciskamy powierzchnię ręki palcem.
Białe pole pozostawione przez palec będzie większe niż
geometryczna powierzchnia nacisku.
Siłę nacisku można
przyrównać do jasności widzianego obrazu
(im większa siła, tym większe białe pole pozostawione na ręku -
im jaśniejszy obraz, tym większy się wydaje).
Irradiację możemy zaobserwować w życiu codziennym.
Patrząc na księżyc wydaje nam się, że jego część
oświetlona jest większa od części ciemnej,
której kontury dostrzegamy. Niekiedy ludzie
wykorzystują złudzenie irradiacji. Przykładowo Panie
zakładając jasne suknie zyskują na tuszy i odwrotnie,
nosząc ciemne stroje, stają się smukłe.
Kontrast Wielkości
Wielkość sąsiadująca z drugą znacznie od niej większą wydaje nam się mniejsza
niż inna, równa jej, ale posiadająca mniejsze wielkości wokół siebie.
Złudzenie to ma podłoże psychologiczne. Dodatkowe elementy skłaniają nas
do porównywania całych figur i narzucają nam sąd o całych figurach.
My jednak odnosimy go do części składowych, które mieliśmy oceniać, ale z osobna wziąć
je pod uwagę było bardzo trudno. W tym złudzeniu zachodzi pomyłka co do sądu przedmiotu,
który poprzez sąsiedztwo i dodatki uzyskał zupełnie osobliwy wygląd.
Zasadzie tej ulegają odcinki prostych, pola okręgów, podstawy prostokątów, kąty.
Inne ilustracje obrazujące złudzenia przy kontraście wielkości
Złudzenie Mullera-Lyera
Polega ono na fałszywej ocenie długości dwóch odcinków, wyznaczonych przez dane figury.
Złudzenie to ma podłoże typowo psychologiczne.
Mimo, że oceniane przez nas odcinki mają jednakowy wymiar,
odpowiednie części większej całości wydają nam się większe i na odwrót.
Polegając na tej samej zasadzie, możemy uczynić człowieka pozornie wyższym, zakładając mu na głowę wysoką czapkę.
Tak samo postępuje odruchowo np. kot, w stanie zagrożenia podnosząc wysoko do góry ogon.